Câu chuyện:
Một chủ nhà hàng được hỏi tháng này anh lời được bao nhiêu?
Anh trả lời: tháng này lời được 40 triệu. Cụ thể là bán được 300 triệu tiền đồ ăn, tốn 150 triệu tiền vốn mua đồ ăn, 40tr tiền nhân viên, 50tr tiền mặt bằng và 20tr các chi phí điện nước (300tr - 150 - 40 - 50 -20 = 40tr)
“Vậy tháng nào anh cũng lời tầm 13.3% à?”
Anh ngập ngừng trả lời: à không hẳn, có lúc lời cao hơn có lúc thấp hơn. Cũng không hiểu tại sao nhưng không phải lúc nào nó cũng là biên lợi nhuận đó.
“Thế số hàng nhập về 150tr kia anh đã bán hết chưa nhỉ?”
À chưa, vẫn còn hơn 50tr tiền hàng chưa bán - anh trả lời
“Vậy có nghĩa là anh lời nhiều hơn số tiền 40tr kia đấy anh chủ”
Giải thích:
Chi phí khác với dòng tiền
Doanh thu bán đồ ăn của bác chủ quán trong tháng này chỉ được tạo ra bằng 50% số lượng hàng mà bác đã mua về trong tháng. Vậy theo đúng nguyên tắc, bác chỉ nên ghi nhận chi phí vốn tháng này của bác là 100tr thôi, 50 triệu còn lại bác chưa bán thì không thể nói đó là chi phí vốn được
Vậy chi phí đấy đi vào đâu?
Đầu tiên, đúng định nghĩa thì 150tr tiền vốn tháng đó chưa phải là “chi phí” mà gọi là “tiền ra” (cash outflow). Nếu chưa xài hết số hàng hóa đó, thì phần 50tr còn lại được nhập vào Kho, số tiền này chỉ được ghi nhận làm chi phí khi nào được bán ra hết. Nghĩa là, nếu tính toán đúng về mặt lời lỗ thì thì tháng này bác chủ nhà hàng lời được 90tr, tương đương với lợi nhuận là 30%
Tại sao điều này quan trọng:
Việc sai sót này làm giảm đi giá trị thực tế của nhà hàng, mặc dù nhìn theo góc cả năm có thể giảm thiểu được sai sót
Tuy nhiên, nếu chủ quán không hiểu và nghĩ rằng việc kinh doanh của mình đang không ổn đi thì hơi đáng tiếc vì thực ra so với mặt bằng thị trường bán đồ ăn, đây là 1 lợi nhuận không hề thấp
Tuy nhiên, cũng áp dụng nguyên lý “dòng tiền” và “chi phí”, những ngày đầu tiên khi bác mở nhà hàng, bác đã đầu tư 1 tỷ đồng vào xây dựng cơ sở vật chất. Số tiền này có thể cũng đã được bác ghi nhận hết vào trong tháng 01 trong khi đúng bản chất nó nên được chia ra thành nhiều tháng (thông thường là 5 năm) và đây là chi phí khấu hao
Nghĩa là, lợi nhuận của bác đang chưa được khấu trừ đi 1 khoản chi phí, sẽ làm giảm lợi nhuận của bác đi
Bức tranh lớn:
Trong vận hành hằng ngày, các chủ doanh nghiệp có thói quen xem dòng tiền chính là chi phí. Đối với các doanh nghiệp vận hành phức tạp hơn đòi hỏi quản lý công nợ của các bên thì việc thiếu chặt chẽ này có thể dẫn đến thiếu hụt thanh khoản của công ty ở trường hợp xấu
Hãy cẩn thận trong việc suy xét lợi nhuận của công ty. Đôi khi bạn lời nhiều hơn bạn tưởng tượng hoặc ngược lại.
